İncir üretiminin en kritik aşaması olan ilekleme süreci, özellikle sarılop cinsi incirlerde verimi ve kaliteyi doğrudan etkiliyor. Erkek incir meyvesi olarak bilinen ilekler, içerdikleri sinekler sayesinde dişi incirleri döllüyor. Ancak bu yıl hem doğa hem de ekonomik koşullar üreticinin elini zora soktu.
Soğuk hava ve siyah lekeler üretimi vurdu
Mayıs ayında mevsim normallerinin altında seyreden hava sıcaklıkları ve yağmurlar, ileklerin içindeki sineklerin gelişimini olumsuz etkiledi. Bazı üreticiler, ileklerin içinde sinek oluşmadığını ve dolayısıyla döllenme işlevini yerine getiremediğini belirtti. Öte yandan ileklerde görülen siyah lekelerin de kaliteyi düşürdüğü ifade edildi.
Maliyetler katlandı, işçilik en büyük yük
İlek fiyatlarındaki bu değişkenliğin bir diğer nedeni de artan üretim giderleri. Özellikle işçi yevmiyelerinin günlük 2 bin lirayı bulduğu ifade edilirken, mazot ve diğer nakliye giderlerinin de geçen yıla göre neredeyse iki kat arttığı belirtildi. Üreticiler, bu maliyetleri karşılamakta zorlandıklarını dile getiriyor.
Pazarın nabzı her gün değişiyor
Turan Mahallesi kapalı pazar yerinde kurulan ilek pazarında fiyatlar günlük değişiyor. Kimi üreticilerin bin liranın üzerinde ilek satışı yaptığı, bazı üreticilerin ise aynı ürünü 400 liradan sattığı öğrenildi. Kaliteli ilekler, fiyatının yüksek olmasına rağmen rağbet görürken ilek pazarında oluşan bu oynaklık hem satıcıyı hem de alıcıyı tedirgin ediyor.
Çengelciler devrede, fiyatlar daha da artıyor
İlek fiyatlarındaki ani yükselişin arkasındaki etkenlerden biri olarak da çengelciler gösteriliyor. İncir üreticileri, çengelcilerin pazardan ya da köylerden topladıkları ilekleri daha yüksek fiyatlarla sattığını, bu nedenle doğrudan üreticinin alım gücünün zorlandığını ifade etti. Piyasada denetim mekanizmasının yetersiz kalması, fiyatların çengelciler eliyle daha da artmasına yol açıyor. Üreticiler, bu konuda denetim yapılmasını ve aracılık faaliyetlerinin düzenlenmesini talep ediyor.
Üreticiler dertli, çözüm bekliyor
Üreticiler ve köylüler, bu yılki sıkıntıların iklimsel şartların yanı sıra kontrolsüz maliyet artışlarından kaynaklandığını dile getiriyor. Tarımda sürdürülebilirliğin sağlanması için üreticiye destek verilmesi gerektiğini vurgulayan çiftçiler, “İlek olmadan incir olmaz, incir olmadan da bu bölge ayakta kalamaz,” diyerek yetkililere çağrıda bulundu.
"Geçen yılın beşte biri"
İlek üreticileri den Ahmet Kaşıkçı, "Bu sene ilekler biraz pahalı. Hava soğuk ve yağmurlu gittiği için ilek kurtlanma yaptı ve dalından düştü. Bu sebeple yeteri kadar verim elde edemedik. Ben geçen yıl 1 ton ilek yaparken bu yıl 200 kilo yaptım. Beşte biri. Geçen yıl en fazla 200 liraya çıkan ilke bu yıl bin liranın üzerini gördü. Ben kendim sattığım halde çiftçiye acıyorum" dedi.
"İncir çok ilek az"
Bozdoğan’dan gelen ilek üreticisi Davut Altun ise maliyetleri yüksek olmasından dolayı ilek fiyatlarının normal olduğunu söyledi. Altun, "Bu sene incir fazla ilek az. İlekte %30'luk kayıp söz konusu. İncirin çok olmasından dolayı ilek talebi fazla. İnciri tutturmak için üretici ileke yöneliyor ve talep artıyor. İlek yeteri kadar olmadığı için de maliyetleri de yükselmesi ye birlikte ilek fiyatları yükseliyor" diye konuştu.
